"Maharashtra Adopts CBSE Pattern – Key Changes in Syllabus & Exams"

 

CBSE PATTERN IN MAHARASHTRA 

महाराष्ट्रातील शालेय शिक्षणात क्रांती! आता CBSE पॅटर्न लागू होणार – अभ्यासक्रम, पुस्तके आणि परीक्षा प्रणालीबाबत सविस्तर माहिती

मुंबई : महाराष्ट्रातील शालेय शिक्षण व्यवस्थेत मोठा बदल होत असून, येत्या शैक्षणिक वर्षापासून (2025-26) राज्यात सीबीएसई (CBSE) पॅटर्न लागू केला जाणार आहे. नव्या शैक्षणिक धोरणाअंतर्गत हा बदल टप्प्याटप्प्याने करण्यात येणार आहे. त्यामुळे पालक आणि शिक्षकांच्या मनात अनेक प्रश्न निर्माण झाले होते. मात्र, राज्य सरकारने या संदर्भात स्पष्टता दिली असून, नव्या धोरणामुळे विद्यार्थ्यांचे शिक्षण अधिक गुणवत्तापूर्ण आणि राष्ट्रीय दर्जाचे होईल, असा विश्वास व्यक्त करण्यात आला आहे.

चार टप्प्यांत अमंलबजावणी – कोणत्या वर्गासाठी कधी लागू होणार?

नव्या धोरणाची अंमलबजावणी चार टप्प्यांत केली जाणार असून, प्रत्येक शैक्षणिक वर्षात काही निवडक वर्गांमध्ये हा अभ्यासक्रम लागू केला जाईल.

✅ 2025-26 – फक्त पहिली वर्गासाठी

✅ 2026-27 – दुसरी, तिसरी, चौथी आणि सहावी

✅ 2027-28 – पाचवी, सातवी, नववी आणि अकरावी

✅ 2028-29 – आठवी, दहावी आणि बारावी

राज्य मंडळ बंद होणार का?

नव्या धोरणामुळे महाराष्ट्र राज्य शिक्षण मंडळ बंद होणार नाही. इयत्ता दहावी आणि बारावीच्या परीक्षा राज्य मंडळाच्याच नियमानुसार घेतल्या जातील. त्यामुळे विद्यार्थी आणि पालकांनी चिंता करण्याची गरज नाही.

पाठ्यपुस्तके कोण तयार करणार?

राज्यातील पाठ्यपुस्तके बालभारती आणि SCERT (State Council of Educational Research and Training) यांच्या सहकार्याने तयार केली जाणार आहेत. NCERT च्या पुस्तकांचा अभ्यास करून राज्याच्या गरजेनुसार आवश्यक बदल केले जातील. यामुळे महाराष्ट्राच्या संस्कृती, इतिहास आणि भाषेचा अभ्यासक्रमात समावेश कायम राहणार आहे.

मराठी भाषा अनिवार्य असेल का?

होय! राज्यातील सर्व शाळांमध्ये मराठी भाषा शिकवणे अनिवार्य असेल. त्यामुळे विद्यार्थ्यांना मातृभाषेचा दर्जा कायम ठेवता येईल.

CBSE पॅटर्नमध्ये परीक्षा कशा असतील?

सीबीएसई पॅटर्न अंतर्गत पारंपरिक पाठांतरावर भर न देता, संकल्पनांची समज आणि व्यावहारिक ज्ञान यावर जास्त भर दिला जाईल. मुख्य वैशिष्ट्ये –

✔ CCE प्रणाली (Continuous and Comprehensive Evaluation) – विद्यार्थ्यांचे सातत्यपूर्ण मूल्यमापन.

✔ प्रकल्प आणि उपक्रम आधारित शिकवणी – पाठ्यपुस्तकांबरोबरच कृतीशील शिक्षणावर भर.

✔ JEE, NEET, UPSC सारख्या स्पर्धा परीक्षांसाठी उपयुक्त अभ्यासक्रम.

शिक्षकांचे प्रशिक्षण कसे होणार?

शिक्षकांना नव्या अभ्यासक्रमानुसार विशेष प्रशिक्षण देण्यात येणार आहे. यासाठी ब्रिज कोर्स आणि डिजिटल प्लॅटफॉर्मचा वापर केला जाईल.

पालकांसाठी महत्त्वाचे – बोर्ड निवडण्याचे स्वातंत्र्य!

राज्यातील CBSE आणि राज्य मंडळ दोन्ही अस्तित्वात राहणार असल्याने पालकांना त्यांच्या पाल्यासाठी योग्य बोर्ड निवडण्याचे स्वातंत्र्य राहणार आहे.

मुलांसाठी मोफत शिक्षण योजना सुरूच राहणार

राज्यातील शासकीय आणि अनुदानित शाळांमध्ये इयत्ता दहावीपर्यंतचे शिक्षण मोफत दिले जाईल, तर मुलींना बारावीपर्यंत मोफत शिक्षण मिळेल.

CBSE पॅटर्नवर आधारित शिक्षणाचे फायदे

✅ संकल्पनांवर अधिक भर – घोकंपट्टीला कमी प्राधान्य.

✅ स्पर्धा परीक्षांसाठी उत्तम तयारी.

✅ सॉफ्ट स्किल्स आणि नेतृत्वगुण वाढीस मदत.

✅ आंतरराष्ट्रीय शिक्षण पद्धतीशी सुसंगत अभ्यासक्रम.

महाराष्ट्राच्या शैक्षणिक क्षेत्रात मोठा बदल!

राज्यातील शालेय शिक्षण अधिक गुणवत्तापूर्ण आणि आधुनिक करण्याच्या उद्देशाने हा निर्णय घेतला आहे. सीबीएसई पॅटर्नमुळे विद्यार्थ्यांना जागतिक दर्जाचे शिक्षण मिळणार असून, भविष्यातील स्पर्धांसाठी त्यांची उत्तम तयारी होईल.

तुमच्या मते हा बदल विद्यार्थ्यांसाठी कसा असेल? तुमच्या प्रतिक्रिया कमेंटमध्ये जरूर कळवा!